Return of the Jedi: A Visual Archive van auteurs Kelly Knox, Clayton Sandell en S.T. Bende is precies wat de titel doet vermoeden: een visueel archief van de film, en alles er omheen. Natuurlijk bestaat er al een groot aantal boeken die uit de doeken doen hoe deze film tot stand gekomen is, maar er is altijd ruimte voor meer informatie en beeldmateriaal. Ondanks dat ik al flink wat boeken en artikelen verslonden heb, weet elke nieuwe aanvulling in het achter-de-schermen genre me toch altijd weer wat nieuws te vertellen. Zo ook Return of the Jedi: A Visual Archive.
Het boek gaat op chronologische volgorde door de film heen en de auteurs vertellen ons aan de hand van beeldmateriaal hoe scene’s, sets, kostuums, etc tot stand gekomen zijn. Het boek staat boordevol behind the scenes foto’s, reproducties van blauwdrukken van sets, uitleg over hoe matte paintings werken en gebruikt werden, en nog veel meer. Los van Return of the Jedi geven de auteurs ook inzichten in hoe concepten uit deze film in andere media gebruikt zijn, zo zien we hoe de de Pretorian Guards in The Last Jedi gebaseerd zijn op de Imperial Guards die we voor het eerst in Jedi zien. Hoe de Speeder Bike zijn weg maakte naar The Mandalorian, Solo, The Clone Wars, etc. We krijgen uitleg over de aanpassingen die George in de Special Edition gemaakt heeft, en hoe Jedi de inspiratie was voor levels in de game Star Wars: Battlefront, waarna die levels weer de inspiratie waren voor The Book of Boba Fett, om maar eens goed te laten zien hoe veel Star Wars altijd op zichzelf voortgeborduurd heeft.
Daarnaast komen ook filmposters, de Ewok films en tv serie, merchandise, video games, comics en boeken aan bod om een compleet beeld te geven van de invloed die de derde film in de Star Wars saga gehad heeft op het grotere Star Wars geheel.
Het is altijd bijzonder om te zien hoeveel beeldmateriaal, feiten en weetjes men in dit soort boeken weet te stoppen die ik nog niet eerder tegengekomen ben. Van creepy haarloze Ewok maskers, naar het feit dat de kap op de Biker Scout helm gebaseerd is op de oogkleppen die paarden doorgaans dragen tijdens paardenraces. Ook het feit dat de lucht die we achter de grote schotel van de shield generator op Endor zien een hergebruikte schildering is van een lucht die voor Hoth gemaakt is in The Empire Strikes Back was nieuw voor me!
Natuurlijk worden er ook genoeg dingen opnieuw gedeeld die fans die al dit soort boeken verslinden al eerder voorbij hebben zien komen. Het feit dat R2-D2 op Tatooine lastig te besturen was doordat de nabijgelegen Edwards Air Force Base de radiosignalen van de droid verstoorde. Of dat Jabba’s huisdier, Salacious B. Crumb, zijn naam te danken heeft aan een verspreking van Phil Tippett nadat de ILM’ers tijdens een lunch een aantal biertjes achteroven geslagen hadden zijn de bekendere verhalen. Maar dat de Ewok acteurs de rest van de cast en crew een keer belaagd hebben met waterballonnen was een leuke anecdote die ik nog niet kende. Het moet een hele ervaring geweest zijn om rustig te zitten eten, en ineens ruim 40 Ewoks (in vol kostuum) met waterballonnen op je af te zien rennen! Ook is het feit dat Ewoks nogal eens ”kwijt” raakten in het bos nadat regisseur Richard Marquand riep ”Ren, verstop je!” grappig om te horen! En natuurlijk kan ik geen genoeg krijgen van foto’s uit de ILM modelshop, waar mensen aan modellen werken terwijl er op de achtergrond rekken vol modelbouwdozen te zien zijn.
Maar het gaat hier natuurlijk wel om een boek dat uitgegeven is door Insight Editions, en Insight Editions zou Insight Editions niet zijn als ze dit boek niet vol gestopt hadden met interactieve extra’s. Er zijn meerdere uitvouwbare pagina’s die ons nog meer en nog grotere foto’s laten zien, en er zijn verschillende kleinere boekjes in het boek te vinden die wat dieper ingaan op bepaalde onderwerpen. Zoals Had Abbadon, wat in het begin het idee voor de thuisplaneet van de Empire was. Maar ze zijn bij Insight Editions altijd erg creatief, op filmsets worden altijd continuiteitsfoto’s gemaakt van kostuums, zo kan men zorgen dat een kostuum gedurende verschillende shots altijd hetzelfde gedragen wordt, etc. In de tijd van Return of the Jedi gebeurde dat vooral eenvoudig met polaroid camera’s. Op pagina 185 waar het over de bunker op Endor gaat zit een kleine enveloppe op de pagina geplakt met daarin reproducties van een stel van die polaroids voor verschillende Rebellen die op die set aanwezig waren.
Wat ik ook een hele leuke toevoeging vind zijn de inserts van matte paintings, waarmee ze demonstreren hoe die schilderingen gebruikt werden. Het gaat hier om schilderingen die op glas gemaakt werden, waar een stuk in ”ontbrak” zodat het schilderij en een stukje set samen een compositie konden vormen om de illusie van een veel grotere set te geven. In het boek zit bijvoorbeeld een transparante afdruk van de Death Star hangar, met daaronder een complete afdruk van het frame in de film, door de transparante afdruk op te tillen kun je zien welk gedeelte van wat je in de film ziet echt is en welk gedeelte de schildering was. Het enige wat dit effect wat mij betreft leerzamer gemaakt had, was als het frame er onder enkel de fysieke set geweest was, en niet het gehele frame uit de film. Maar dit is een hele effectieve manier om uit te leggen hoe matte paintings in films werken!
Maar los van leerzame dingen als deze matte painting en blauwdrukken van de Ewok Village, etc, zitten er ook gewoon leuke dingen in het boek verwerkt, zoals een uitnodiging die mensen ontvangen hebben voor een screening van de film, een afdruk van het artwork dat op T-shirts voor de ILM Creature Shop Crew gedrukt is. Maar ik heb ook ontzettend genoten van de kopie van de zeer nette brief die een jonge Warwick Davis aan George Lucas geschreven heeft om te vragen of hij Return of the Jedi actiefiguren voor hem had!
Wat mij betreft is Return of the Jedi: A Visual Archive een must have voor liefhebbers van de film, en behind the scenes materiaal. Met zowel nieuw als oud materiaal is dit een mooi verzamelwerk dat je een goede indruk geeft van hoe de film geproduceerd is en de impact die hij jaren later nog op andere media gehad heeft. Menig fan zal zich prima met dit boek vermaken, en ik verwacht dat ik hem zelf met enige regelmaat nog eens zal doorbladeren.
Met dank aan Insight Editions voor het beschikbaar stellen van Return of the Jedi: A Visual Archive voor deze review.