Met het middle grade boek The High Republic: Escape From Valo van auteurs Daniel José Older en Alyssa Wong keren we terug naar Valo, de plek waar de Nihil in Phase I van The High Republic hun grote statement naar de rest van het sterrenstelsel maakte door de Republic Fair aan te vallen. Het is inmiddels een jaar na de val van Starlight Beacon, de Nihil hebben een groot gedeelte van het sterrenstelsel overgenomen en afgesloten met hun Stormwall. Valo bevindt zich binnen de Nihil Occlusion Zone en wordt al tijden door de Nihil bezet. Jedi Padawan Ram Jomaram vindt het genoeg geweest, hij is teruggekeerd naar zijn thuisplaneet en strijdt als anonieme vrijheidsstrijder tegen de bezetters en wordt min of meer per ongeluk de leider van een grotere groep jonge helden.
De Jedi Knights en Masters op Valo zijn bijna allemaal door de Nihil gevangen genomen en gedood, maar een kleine groep younglings wist te ontsnappen, en leeft al een jaar lang alleen, in de verlaten dierentuin. Het drietal raakt geïnspireerd door het werk van Ram en ze willen hun steentje bijdragen. Samen met een jonge piraat die een naam voor henzelf probeert te maken, starten ze een zoektocht naar een geavanceerd medisch schip dat gedurende de aanval op de Republic Fair te water gegaan is en naar de bodem van het meer gezonken is. Aan boord is een grote hoeveelheid Bacta waar veel mensen om verlegen zitten. Dit schip vinden zou veel mensen helpen en een klap in het gezicht van de Nihil zijn.
”As usual, everything was going well until it wasn’t.”
Naast Ram volgen we een compleet nieuwe groep personages, younglings Gavi, Tep Tep en Kildo sluiten zich bij Ram aan, en gaandeweg ontmoeten we de jonge piraat Zyle Keem (kleinkind van de Force sensitive Zabrak – en Dank Grak lid – Saya Keem, bekend uit The High Republic Adventures comic), en Driggit, een inwoner van Valo die goed bevriend was met Gavi, maar die zich na de invasie van de Nihil bij hen aangesloten heeft. De Nihil antagonisten, de locale leider van de bende, Vark Tarpalin, en de Nihil wetenschapper Niv Drendow Apruk, die ook een doel heeft voor de Bacta in het meer, ontmoeten we hier voor het eerst.
Het verhaal is met jonge lezers in gedachten geschreven, dus het taalgebruik is vrij eenvoudig, en het tempo ligt vrij hoog. Maar dat wil niet zeggen dat het een luchtig verhaal is. Het is op veel punten zelfs erg duister en zwaar, maar wel op een manier die ook geschikt is voor jongere lezers. Older en Wong zijn een erg leuk duo, en ze zitten aardig op één lijn. Het is dan eigenlijk niet te zien welke stukken door wie geschreven zijn. Wat met deze auteurs wel duidelijk mag zijn, is dat het verhaal vol plezier, spanning en diepgang zit, en vergeet de flinke scheut chaos niet! De hoofdpersonages hebben allemaal een achtergrond en eigen perspectief, al zijn ze niet allemaal even ver uitgewerkt. De antagonisten zijn zelfs vrij oppervlakkig. Het tempo van het verhaal ligt hoog, en vooral op het einde vliegt alles in een rap (te rap?) tempo voorbij. Dit is een van de boeken die veel lezers niet snel weg zullen kunnen leggen.
“Zyle peeked through the vent to see Niv Drendow Apruk, a short bald Umbaran a few years older than Zyle with the personality of a bag of teeth”
De illustraties van Petur Antonsson zijn zoals altijd weer een genot. Hij heeft – net zoals met de andere middle grade boeken – niet alleen de omslag geïllustreerd, maar ook drie grote scenes uit het verhaal, die verspreid door het boek weergegeven worden. Zijn artwork is altijd erg sterk, zijn stijl zal niet iedereen aanspreken, maar het valt niet te ontkennen dat hij de personages die hij afbeeld ontzettend veel emotie weet te geven. Hij voorziet zijn platen in hun geheel van ontzettend veel detail, zonder dat het druk aanvoelt. Het kleurgebruik is rustig en trekt de aandacht naar de plekken waar hij wil dat je aandacht ligt, maar ook buiten die plekken is genoeg detail te vinden. Ik kan zijn werk altijd erg waarderen.
Met auteurs als Daniel en Alyssa aan het stuur kan het haast niet anders dan dat er queer representatie te vinden is, en in het geval van Escape from Valo is die representatie flink aanwezig, in de vorm van verschillende personages die een grote rol in het verhaal spelen. Maar de ”queerness” van deze personages is onderdeel van hun persoon, en geen geforceerd onderwerp van het verhaal. Interesseert dat je niet, dan is er eenvoudig overheen te lezen zonder dat je je eraan hoeft te storen.
Escape from Valo is wat mij betreft geen hoogvlieger, maar zeker een erg vermakelijk verhaal dat High Republic fans niet zullen willen missen. Als je een lezer bent die zich alleen op de volwassen boeken richt zul je net als altijd weinig missen voor het grotere verhaal, maar meer diepgang is altijd leuk. En het lijkt alsof er hier wat zaadjes geplant worden waarom we de Nameless later in de tijdlijn niet tegenkomen. Maar we zullen nog even moeten afwachten hoe dat zich uitspeelt.