De legendarische status. Er zijn weinig boeken, films of games die deze status verdienen. Omdat ze iets deden wat speciaal was, vernieuwend, baanbrekend. Lord of the Rings is zo’n boek dat baanbrekend genoemd mag worden. Star Wars: A New Hope mag die titel ook krijgen. En als een game uit deze franchise deze status zou mogen krijgen, dan moet het Dark Forces uit 1995 wel zijn.
In 1995 verscheen Star Wars: Dark Forces voor MS Dos. (ja, de titel kwam later gewoon naar Windows). Het bracht het first person shooter-genre richting het Star Wars universum. Echter, Dark Forces werd niet gezien als de zoveelste schietgame in die tijd; critici noemde het een waardige opvolger voor Doom. En dat was een behoorlijk statement om te maken. Natuurlijk hadden de games compleet niks met elkaar te maken, behalve dat ze in het zelfde genre zaten. Net als in Doom was het in Dark Forces namelijk de bedoeling om de vele vijanden over de kling te jagen met je wapens, gezien vanuit het oogpunt van het speelbare personage. Hierbij bewoog je je uiteraard door vijandelijke omgevingen en was het aan jou om te strijden om de eindstreep te behalen.
In de tijd dat Dark Forces verscheen waren er enorm veel zogenaamde ‘Doom klonen’, die stuk voor stuk op het succes van deze bekende shooter mee wilde liften. Dit waren meer imitaties dan innovaties. Het feit dat de meeste van die andere games compleet opgegaan zijn in de geschiedenis en vergeten zijn, maar we nog steeds spreken over Dark Forces, geeft aan dat Dark Forces anders was.
Dark Forces bracht een intrigerend verhaal
Verhalen in games waren in die tijd namelijk nog niet het meest belangrijke onderdeel van de ervaring. Meestal waren ze er om je op pad te sturen met een doel. Maar een narratief wat non-stop jou met zich mee trok, dat gebeurde niet vaak. En dit is exact wat Dark Forces goed deed. Jij was Kyle Katarn, een mercenary in dienst van de Rebellen. In het begin van de game was hij echter een simpele student die zijn vader op wilde volgen. Maar tijdens deze opleiding bereikte het bericht hem al snel dat zijn ouders dood waren. Dit door toedoen van de Rebellen waar hij zo graag voor werkte. Dit gaf hem pijn, woede en vooral veel haat, waardoor zijn doelen veranderde. Katarn schreef zich in om te dienen in het leger van The Empire.
Aldaar ontmoette hij Jan Ors, een Rebel die functie deed als dubbelagent voor de Rebellen en daardoor geïnfiltreerd was bij The Empire. Via Ors werd dan ook snel de waarheid duidelijk; de dood van de ouders van Katarn was een opgezet spel door The Empire! Het veranderde wederom alles waar Katarn in geloofde. Op het moment dat Ors gevangen werd (haar geheim werd blootgelegd) door The Empire, besloot jij als Katarn dan ook om haar te bevreiden en zijn rol en missie achter zich te laten. Opnieuw sloot Katarn zich aan bij de Rebel Alliance, dit keer om zijn wraak uit te voeren op zijn vorige werkgever. Je missie? De plannen stelen van een groot nieuw ruimtestation. De plannen van de Death Star. Het was daar dat de link met Star Wars Episode IV: A New Hope gemaakt werd. Verder gaan we hier niet op het verhaal in. Ook al klopt dit verhaal volgens de nieuwe Disney canon niet meer (bedankt, Rogue One), het is nog steeds een bijzonder sterk verhaal om te beleven. Het zorgde er namelijk voor dat Dark Forces meer werd dan een game.
Audiovisuele hoogstandjes
Het spel liep op een engine die vanaf de grond af aan opgebouwd was om deze game mogelijk te maken. De zogenaamde ‘Jedi Engine’, de techniek en motor achter het spel, bracht vernieuwingen naar het first-person shooter-genre die voor die tijd baanbrekend waren. Zo was het voor het eerst mogelijk om meerdere verdiepingen te verwerken in het leveldesign, waar voorheen alle shooters op een enkele verdieping afspeelde. Want om dit goed te kunnen doen, moest de speler de mogelijkheid krijgen om omhoog of omlaag te kijken, zonder dat het beeld compleet vertekende. Daarnaast kon Katarn springen en kruipen. Iets wat nooit eerder gebeurde in een game als deze. Het zorgde ervoor dat de game tijdens haar release voor MS-DOS flink wat awards kreeg voor de technische kunsten die LucasArts hier wist te bewerkstelligen.
Vanaf het eerste moment dat je de game opstartte, merkte je dat naast al de technische hoogstandjes LucasArts niet het belangrijkste was vergeten. Dit was een Star Wars-game. Daarom oogde alles alsof het uit de films kon komen, klonk elk wapen zoals je het je herinnerde. Door de gloednieuwe iMUSE technologie was het LucasArts daarnaast ook gelukt om de muziek van John Williams toe te voegen en dynamisch in te zetten op de juiste momenten. Precies op de juiste momenten, wanneer je gameplay intenser werd bijvoorbeeld, werd de muziek een stuk intenser. Deed je even niet veel, dat ging de muziek langzaam weg. Daarnaast kon de muziek vloeiend overgaan in een andere track. Wederom baanbrekende technologie.
En het mocht baten. Dark Forces werd de best verkopende game die LucasArts tot die tijd had gemaakt. Met meer dan 300.000 verkochte exemplaren tijdens de originele launch, met 952.000 exemplaren binnen vijf jaar, was het een regelrechte hit. Het was de op tien na best verkopende game tussen 1993 en 1999. Op het internet gingen grote groepen fans aan de slag om eigen levels te creëren waardoor de levensduur van het spel dermate verlengd kon worden. De populariteit van de game zorgde er zelfs voor dat er action figures verschenen en het verhaal werd zelfs als boek uitgegeven. En dat fans nog steeds trouw zijn aan de game is duidelijk door de vele updates die ze zelf maken zodat de game op de meest nieuwe computers nog steeds te spelen is. Dit alles inclusief betere graphics, vloeiendere gameplay en een verbeterde ervaring. Dark Forces was anders. Dark Forces was en is nog steeds bijzonder speciaal.